تولید انواع قالب بتن در فیدار فولاد

بتن و قالب‌ بتن تاریخچه‌ای بسیار غنی و قدیمی دارند. به‌مدت بیش از 2000 سال، انسان‌ها در تلاش بوده‌اند تا از این ماده یا مواد مشابه آن برای ایجاد سازه‌هایی ایمن، پایدار و منحصر‌به‌فرد بهره‌برداری کنند.

بتن به‌خاطر ویژگی‌های خاص خود، یکی از پرکاربرد‌ترین مصالح در صنعت ساختمان‌سازی محسوب می‌شود. برای شکل‌دهی به عناصر ساختمانی با استفاده از بتن، لازم است که آن را در قالب‌هایی با طراحی‌های ویژه قرار دهیم.

قالب‌ بتنی به‌صورت موقت یا دائمی به‌کار گرفته می‌شود تا بتن تازه ‌ریخته‌شده در زمان سخت شدن و رسیدن به استحکام کافی در وضعیت مطلوب باقی بماند. شرکت فنی مهندسی فیدار فولاد به‌عنوان یکی‌از تولیدکنندگان معتبر و برتر انواع قالب‌های فلزی بتن، به توضیح انواع مختلف قالب‌های بتن پرداخته است.

قالب بتن چیست؟

ابزاری که به‌صورت موقت یا دائمی برای کمک به ایجاد سازه‌های بتنی به‌کار می‌رود. این وسیله نقش مهمی در تسهیل فرآیند ساخت‌و‌ساز ایفا کرده و موجب تسریع در انجام کار، کاهش هزینه‌های پروژه و افزایش کیفیت ساخت بنا می‌شود.

بتن در حالت اولیه ترکیبی از شن، ماسه، سیمان، آب و دیگر افزودنی‌های شیمیایی است. خاصیت شکل‌پذیری و سیالیت بتن به مقدار آبی که در ترکیب آن استفاده شده بستگی دارد. به‌دلیل ماهیت روان بتن، امکان شکل‌گیری و ایجاد قالب‌ها و سازه‌های گوناگون وجود دارد. به‌طور‌کلی، فرم و وضعیت قالب بتن تعیین‌کننده شکل نهایی اجزای مختلف سازه به‌حساب می‌آید.

انتخاب نوع قالب بتنی در فرایند ساخت سازه‌های بتنی از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا به‌کارگیری قالب‌های استاندارد و باکیفیت، در کنار سایر تجهیزات با‌کیفیت، از مراحل کلیدی در ساخت ساختمان‌های با‌کیفیت به شمار می‌آید.

خصوصیات قالب فلزی بتن

با ‌توجه‌ به استفاده وسیع از قالب‌ها در ساخت سازه‌های بتنی، امروز تعداد زیادی کارخانه، شرکت و تولیدکننده به تولید قالب بتن پرداخته‌اند. این تولیدکنندگان تجهیزات قالب‌بندی، به‌ویژه قالب‌های فلزی را با‌کیفیت‌های متفاوت و ورق‌های فولاد مبارکه یا فولاد غرب تولید کرده و به بازار عرضه می‌کنند.

اهمیت تولید با‌کیفیت قالب‌های فلزی به‎دلیل تماس مستقیم آن‌ها با بتن بسیار بالا است و باید در مراحل اولیه ساخت به‌دقت انجام شود تا هیچ‌گونه نقص یا مشکلی در فرآیند تولید به‌وجود نیاید. یک قالب فلزی بتن باید حداقل دارای خصوصیات ذکر شده زیر باشد.

• قالب‌بندی باید به‌قدری مستحکم باشد که بتواند فشار و وزن بتن را تحمل کند.
• ساخت قالب باید اقتصادی بوده و هزینه کلی را به حداقل برساند.
• در فرآیند تولید قالب، باید از قابلیت ضد آب مناسبی برخوردار باشد تا از نشت در اتصالات جلوگیری کند.
• قالب همچنین باید به‌اندازه کافی قوی باشد تا فرم بتن را بدون هیچ‌گونه تغییر شکلی حفظ کند.

انواع قالب بتن

قالب‌های بتن با‌ توجه ‌به هدف استفاده، ابعاد پروژه و ویژگی‌های هر نوع قالب به‌دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند که شامل موارد زیر است.

قالب بتن فلزی

اگر بخواهیم یکی از کاربردی‌ترین و بادوام‌ترین انواع قالب‌های بتنی را معرفی کنیم، بدون شک قالب فلزی به این عنوان خواهد رسید. این نوع قالب معمولا از ورق‌های فولادی با گرید st37 تولید می‌شود که دارای استحکام مناسب و انعطاف‌پذیری خوبی است.

همچنین برای ساخت قالب‌های فلزی بتن، ورق‌های فولاد تولید شده توسط شرکت‌های مختلف مانند فولاد مبارکه، فولاد غرب، فولاد گیلان و دیگر برند‌ها نیز به‌کار می‌رود. قالب بتن فلزی براساس روش ساخت به‌دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شود.

• قالب بتن ثابت: غالبا با بتن تازه و مرطوب پر می‌شود. این نوع قالب نقش مهمی در نگهداری موقعیت میلگرد‌ها در سازه ایفا می‌کند. همچنین، این قالب به سادگی قابل جابجایی از محل ساخت به محل اجرای پروژه است.
• قالب بتن بالارونده: به‌طور خاص برای سازه‌های عمودی طراحی شده و همزمان با افزایش ارتفاع ساختمان، به سمت بالا حرکت می‌کند. این نوع قالب در پروژه‌های بلند کارآمد است، زیرا نیازی به تعویض و جابجایی ندارد و باعث تسریع در روند اجرا می‌شود. قالب‌های بالارونده به‌عنوان تجهیزات مدرن و پیشرفته، پس از‌انجام تحلیل‌های استاتیکی و داینامیکی ساخته می‌شوند و در پروژه‌های عمرانی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
• قالب بتن لغزان: با عملکرد مشابه قالب‌های بالا رونده، به‌صورت عمودی نصب و به کمک جک‌های هیدرولیکی روی سطح بتن حرکت می‌کند، که نیاز به نصب و جداسازی مجدد را از بین می‌برد. این نوع قالب بهترین گزینه برای تولید مقاطع مرتفع بتن آرمه به شمار می‌رود و در ساخت دیواره مراکز هسته‌ای، شفت‌های اصلی، سیلو‌های بلند، برج‌های مخابراتی و خنک‌کننده، دودکش‌ها، پایه‌های پله، کف تونل‌ها، کانال‌های انتقال آب و کف جاده کاربرد دارد. همچنین، حذف داربست از اطراف سازه از مزایای قابل‌توجه این نوع قالب است

قالب بتن چوبی

در تولید این نوع قالب، چوب به‌عنوان ماده اصلی به‌کار برده می‌شود. به‌طور معمول، 2 نوع چوب برای ساخت قالب‌های چوبی مورد استفاده قرار می‌گیرد. نوع اول و پرکاربرد، چوب روسی است.

نوع دوم، چوب درختان سوزنی‌برگ که به علت تغییرات ناشی از گذر زمان و تاثیرات جوی، کمتر در تهیه قالب بتن به‌کار می‌رود. برای افزایش طول عمر این قالب‌ها، در فرآیند ساخت از مواد شیمیایی خاصی استفاده می‌شود تا مقاومت آن‌ها بهبود یابد.

این قالب‌ها در محل کار توسط نجار‌ها براساس طرح‌های از پیش تعیین شده ساخته و به‌کار گرفته می‌شوند. با‌این‌حال، به‌کارگیری قالب‌های چوبی دارای نقاط قوت و ضعف خاصی است.

نقاط ضعف قالب‌های چوبی

• تکنیک قدیمی و از رده خارج
• عمر کوتاه به‌دلیل استفاده از روکش نئوپان
• فرایند تولید زمان‌بر
• طراحی و تولید منحصر به هر پروژه

‌نقاط قوت قالب‌های چوبی

• هزینه پایین
• مناسب برای پروژه‌های ساده

‌با‌ توجه ‌به موارد فوق، این نوع قالب‌ها معمولا در پروژه‌های کوچک به‌کار می‌روند و درحال‌حاضر برای پروژه‌های بزرگ کاربردی ندارند. به عبارتی، این قالب‌ها به‌عنوان نوع خاصی از قالب بتن شناخته شده هستند، زیرا به‌طور اختصاصی برای هر پروژه طراحی و ساخته می‌شوند.

قالب بتن از جنس پلاستیک

قالب بتنی پلاستیکی با استفاده از مواد پلیمری تولید می‌شوند. این قالب‌ها به‌خاطر هزینه مناسب‌تری که نسبت به قالب‌های فلزی دارند، در پروژه‌های گوناگون مورد استفاده قرار می‌گیرند. یکی از مزایای برجسته این قالب‌ها، قابلیت شکل‌پذیری عالی آن‌ها است که فرآیند قالب‌گیری را سریع‌تر و با‌کیفیت بهتری نسبت به سایر انواع قالب‌ها امکان‌پذیر می‌سازد. علاوه‌بر این، به‌دلیل وزن سبک‌تر، جابه‌جایی و حمل‌و‌نقل این قالب‌ها در پروژه‌ها آسان‌تر است.

با‌این‌حال، باید توجه داشت که قالب بتنی پلاستیکی بدون عیب نیست و استفاده از آن‌ با چالش‌هایی همراه است. یکی از مشکلات اصلی، تغییر شکل و حالت این قالب‌ها در دما‌های بالا بوده که استفاده را در مناطق گرم دشوار می‌کند. همچنین، عمر مفید این قالب‌ها نسبت به انواع دیگر کمتر و می‌تواند نگهداری و تعمیر را سخت‌تر کند.

قالب بتن فایبرگلاس

قالب بتن FRP که به آن فایبرگلاس نیز گفته می‌شود، عمدتا برای تقویت سازه‌ها به‌کار می‌رود. این نوع قالب‌ها از پلیمر‌های تقویت شده با فیبر ساخته و برای افزایش استحکام ساختمان‌ها بسیار کارآمد هستند. یکی از مزایای برجسته قالب‌های فایبرگلاس، مقاومت‌شان در برابر خوردگی است. با‌این‌حال، از معایب این قالب‌ها نسبت به قالب‌های فلزی می‌توان به قابلیت تحمل بار کمتر در حین عملیات بتن‌ریزی و همچنین عمر مفید کوتاه‌تر آن‌ها اشاره کرد.

قالب بتن پلای وود

این نوع قالب‌ها از پلای وود ساخته و ترکیبی از مواد چوبی و پلاستیک‌های قابل بازیافت نظیر ترموپلاستیک‌ها هستند. بنابراین، قالب‌های پلای وود را می‌توان به‌عنوان نوعی قالب بتن با استفاده از مواد بازیافتی به شمار آورد. این قالب‌ها در 2 مدل با روکش و بدون روکش تولید می‌شوند و به‌دلیل سبکی خود، از مقاومت بالایی برخوردارند.

نکته جالب این است که قالب‌های پلای وود هزینه بیشتری نسبت به قالب‌های چوبی دارند، اما در عوض استحکام و دوام بیشتری ارائه می‌دهند. در مقابل، این نوع قالب‌ها نسبت به قالب‌های بتن فلزی از قیمت پایین‌تری برخوردارند، اما ازنظر استحکام و طول عمر کمتر از آن‌ها هستند.

اجزای قالب بتن

اجزای قالب به مرحله ساخت بستگی دارد. با‌ توجه ‌به این مرحله، نوع قالب مورد نیاز تعیین می‌شود. هر قالب شامل 3 بخش اصلی است.

• جداره داخلی: این قسمت از قالب به‌طور مستقیم با بتن در تماس است.
• تیر افقی: تیر‌های افقی که از فولاد یا چوب ساخته می‌شوند، وظیفه دارند نیرو‌های ناشی از بتن را به داربست، تکیه‌گاه، خاک و بولت‌های مهاری توزیع کنند.
• بولت مهاری: این جزء برای تحمل فشار‌های افقی ناشی از بتن و اتصال 2 جداره داخلی طراحی شده است. بولت مهاری با استفاده از کابل‌های فولادی مستحکم که از داخل تیر افقی و جداره داخلی عبور کرده، به وسیله پیچ و مهره محکم می‌شود.

مراحل ساخت قالب‌ بتن

‌ فرآیند تولید و ساخت قالب‌ فلزی بتن در کارخانه‌های تخصصی دارای مراحل متعددی است که از برش ورق‌های فلزی شروع و تا رنگ‌آمیزی ادامه پیدا می‌کند. طراحی و ساخت این قالب‌ها نیازمند توجه به نکات فنی فراوانی بوده که همواره باید در طول فرایند تولید مدنظر قرار گیرد. در ادامه به بررسی جزئیات تولید این نوع قالب‌های مدولار خواهیم پرداخت. فرآیند ساخت شامل مراحل زیر است.

• برش ورق
• پانچ کردن تسمه‌ها
• اتصال تسمه‌ها به بدنه
• کنترل کیفیت
• رنگ‌آمیزی

یکی از مسائلی که در تولید قالب‌های فلزی باید به آن دقت شود، استفاده از ورق‌های باکیفیت است؛ زیرا تمامی این قالب‌ها از ورق‌های فولادی ساخته می‌شوند و کیفیت آن‌ها تاثیر زیادی بر عملکرد نهایی خواهد داشت.

برش ورق فلزی

یکی از مراحل ابتدایی در فرآیند تولید قالب‌های فلزی، برش ورق‌های رویه است. در این مرحله، ورق‌های فولادی از نوع st37 به‌اندازه‌ها و ابعاد مورد نیاز برای ساخت قالب بتن فلزی برش داده می‌شوند. این کار می‌تواند به‌صورت دستی و با استفاده از دستگاه سنگ فرز انجام گیرد که این‌روش نه‌تنها زمان‌بر بوده، بلکه ممکن است باعث بروز اختلافاتی در ابعاد و اندازه‌های قالب نیز شود.

برش و پانچ تسمه‌

تسمه‌های پانچ شده قالب فلزی توسط تولیدکننده قالب بتن ساخته و برای اتصال موثر قالب‌ها و افزایش استحکام ورق رویه از ورق فولادی با قطر‌های 5 و 6 سانتی‌متر برش داده می‌شوند. اندازه این تسمه‌ها به ابعاد ورق رویه قالب بستگی دارد. پس از‌انجام برش به قطر و اندازه مطلوب، مرحله پانچ کردن آغاز می‌شود.

در این مرحله، سوراخ‌هایی به فاصله 5 سانتی‌متر روی تسمه‌ها ایجاد شده تا با استفاده از پین و گوه، قالب‌ها به یکدیگر متصل شوند. همچنین، به‌منظور جلوگیری از انحنا و خمیدگی قالب، تسمه‌هایی با ضخامت 3 تا 4 میلی‌متر در وسط قرار داده می‌شوند که نقش حفظ شکل اصلی قالب را ایفا می‌کنند.

اتصال تسمه‌ به ورق رویه

نحوه اتصال تسمه‌ها به ورق رویه یکی از مراحل کلیدی در فرآیند تولید قالب فلزی به شمار می‌آید. اگر این اتصالات به‌درستی انجام نشود یا کیفیت جوش نامناسب باشد، قالب به‌سرعت قادر به تحمل بار نخواهد بود و تسمه‌ها از ورق رویه جدا می‌شوند.

این عملیات در 3 مرحله انجام می‌گیرد. در مرحله نخست، برای تثبیت دقیق تسمه‌ها در دور قالب، از خال جوش یا جوش نقطه‌ای بهره‌برداری می‌شود. سپس به‌منظور اتصال کامل تسمه‌ها به قالب، جوش قوسی در اطراف آن اعمال شده تا از نشتی هنگام بتن‌ریزی جلوگیری شود.

پس از قرارگیری صحیح تسمه‌ها، جوش قوسی با استفاده از جوش مقاوم Co2 در گوشه‌های داخلی و برخی نقاط دیگر تسمه‌ها به قالب متصل می‌شود تا استحکام و پایداری قالب در برابر فشار ناشی از بتن‌ریزی افزایش یابد.

نظارت بر کیفیت قالب‌های فلزی

برای سازندگان قالب‌های فلزی بتن، رعایت استاندارد‌های کیفی از درجه اهمیت بالایی برخوردار است. در این مرحله، به‌منظور حصول اطمینان از کیفیت مطلوب قالب‌ها، آن‌ها به‌دقت مورد ارزیابی قرار می‌گیرند تا از بروز هرگونه نقص فنی در فرایند تولید جلوگیری شود.

همچنین، بررسی دقیق روند جوش‌کاری و برش ورق‌های سطحی و تسمه‌ها نیز ضروری است. توجه ویژه به کنترل کیفیت در این مرحله از فرآیند تولید اهمیت زیادی دارد و باید به آن به خوبی پرداخته شود.

رنگ‌آمیزی قالب‌ها

در این مرحله از فرایند تولید قالب‌های بتن در کارخانه‌های سازنده قالب‌های فلزی، پس‌از تکمیل تمامی مراحل، نوبت به رنگ‌آمیزی قالب‌ها می‌رسد. در این بخش، برای افزایش جذابیت ظاهری، از رنگ استفاده می‌شود. این عملیات معمولا بعد‌از پایان فرآیند تولید انجام شده و قالب‌ها به مدت معینی در مکانی مناسب قرار داده می‌شوند تا رنگ به‌خوبی جذب و خشک شود.

تولید قالب بتن با روش لبه خم یا پرسی

با ‌توجه ‌به گسترش پروژه‌های ساختمانی بتنی، تعداد زیادی از شرکت‌ها در زمینه تولید قالب‌های فلزی فعال هستند که این قالب‌ها را به همراه تجهیزات و اتصالات متنوع تولید می‌کنند.

قالب‌های فلزی در 2 نوع مختلف طراحی و استفاده می‌شوند. در مراحل قبلی، به‌تفصیل فرآیند تولید قالب‌های جوشی را شرح دادیم. اما در تولید قالب‌هایی با لبه خم، روش کار به‌طور‌کلی متفاوت است و این فرآیند به شیوه‌ای یکپارچه انجام می‌شود.

در ابتدا، ورق رویه اندازه‌گیری و ابعاد تسمه‌های جانبی درنظر گرفته می‌شود. سپس با استفاده از دستگاه پرس، قالب بتن لبه خم به‌صورت پرسی و یکپارچه تولید می‌شوند. در این مرحله نیازی به جوشکاری وجود ندارد و قالب به گونه‌ای خم شده که به آن قالب طرح ارس یا لبه خم می‌گویند.

وزن قالب بتن

درنظر گرفتن وزن قالب‌ها از جمله نکات مهمی بوده که باید قبل‌از خرید قالب بتن به آن توجه شود. در پروژه‌های بزرگ و در قسمت‌هایی که نیاز به استحکام بیشتری وجود دارد، استفاده از قالب‌های بزرگ و سنگین اجتناب‌ناپذیر است.

با‌این‌حال، در پروژه‌هایی که به قالب‌های سنگین نیازی نیست، بهتر است از قالب‌های متناسب با ابعاد و وزن مناسب استفاده شود. زیرا هرچه وزن قالب‌ها بیشتر باشد، جابه‌جایی و نصب آن‌ها دشوارتر خواهد بود و این امر می‌تواند باعث کندی در روند کار شود.

قیمت قالب بتن

انتخاب نوع مناسب قالب برای هر سازه، یکی از نخستین مراحل در آغاز یک پروژه ساختمانی به‌شمار می‌رود. از‌آنجا که این انتخاب بخشی از هزینه‌های پروژه را شامل می‌شود، توجه به قیمت قالب بتن از اهمیت بالایی برخوردار است. عوامل متعددی می‌توانند روی قیمت قالب بتنی تاثیر بگذارند. در ادامه، به بررسی اصلی‌ترین عواملی خواهیم پرداخت که منجر به تغییرات و تفاوت‌های قیمتی در قالب‌ها شوند.

جنس قالب بتن

همان‌طور که به‌صورت جامع توضیح داده شده، قالب‌ها می‌توانند از مواد مختلف و با مصالح اولیه گوناگون ساخته شوند، که این امر به نیاز‌های پروژه و ابعاد سازه بستگی دارد. تغییرات بها در این مصالح اولیه می‌تواند روی قیمت هر کیلو قالب فلزی تاثیرگذار باشد.

به‌عنوان مثال، قیمت قالب بتن پلاستیکی معمولا پایین‌تر از قالب‌های فلزی هست، زیرا مواد اولیه پلاستیک نسبت به فولاد هزینه کم‌تری دارد. بنابراین، یکی از موارد مهمی که در تعیین هزینه و تخصیص بودجه برای خرید قالب بتن باید مد‌نظر قرار گیرد، نوع جنسی بوده که برای هر پروژه مورد نیاز است.

حجم سازه

موضوع دیگری که می‌تواند بر قیمت خرید قالب بتن تاثیر بگذارد، اندازه و حجم پروژه است. هر چه سازه بزرگ‌تر باشد، نیاز به قالب بیشتری برای ساخت آن احساس می‌شود و قطعا ابعاد قالب‌ها نیز در پروژه‌های بزرگ افزایش یابد.

به همین دلیل، هزینه تهیه قالب بتنی برای این نوع پروژه‌ها بالا‌تر خواهد بود. همچنین، ابعاد و وزن قالب‌ها نیز می‌تواند بر قیمت آن‌ها تاثیر بگذارد؛ زیرا ساخت و استفاده از این قالب‌ها مستلزم به‌کارگیری مواد اولیه بیشتری است.

تغییرات قیمت مواداولیه

مواد اولیه و مصالح مورد استفاده در تولید قالب‌های بتنی می‌توانند نقش مهمی در تعیین هزینه نهایی این قالب‌ها ایفا کنند. برای مثال، قیمت ورق‌های فولادی که در ساخت قالب‌های فلزی به‌کار می‌روند، اگر دستخوش تغییر شود، به‌طور مستقیم بر هزینه‌های قالب بتن اثر خواهد گذاشت. همچنین نوسانات در عرضه این مصالح به بازار نیز می‌تواند به‌عنوان عاملی دیگر در تغییر قیمت قالب‌ها مطرح شود.

جمع‌بندی

اجرای یک سازه بدون بتن‌ریزی مناسب و انجام قالب‌بندی صحیح ممکن نیست. برای جلوگیری از هزینه‌های اضافی در فرآیند ساخت‌و‌ساز و بهینه‌سازی مراحل ساخت، بهتر است با شرکت‌های معتبر در زمینه خرید انواع قالب بتن همکاری کنید.

مشاوران شرکت فیدار فولاد، که یکی از تولیدکنندگان برجسته قالب‌های بتن به شمار می‌رود، در زمینه خرید انواع قالب‌ بتن می‌توانند به شما کمک کنند. محصولات این شرکت تنها به قالب فلزی بتن محدود نمی‌شود و شما می‌توانید انواع تجهیزات ساخت‌و‌ساز، از‌جمله داربست مثلثی، جک سقفی، سکوی بتن‌ریزی، تیر‌های پیش‌ساخته و دیگر مصالح را نیز از این شرکت تهیه کنید.